Sugihara Chiune - Người dân ngoại công chính - đã cứu sông 6.000 người tị nạn Do Thái

Khi trận oanh tạc chớp nhoáng của Hitler nổ ra ở Ba Lan vào năm 1939, hàng ngàn người Do Thái đã chạy trốn sang nước láng giềng Lithuania. Nhưng đó chỉ là chốn dung thân tạm thời, họ cần phải gấp rút tìm một nơi ẩn náu mới. Và trong cơn nguy khốn đó, một nhà ngoại giao người Nhật đã hy sinh cả sự nghiệp của mình để giang tay cứu giúp họ…Ông là Sugihara Chiune khi đó vừa được để bạt làm Phó tổng lãnh sự của Lãnh sự quán Nhật Bản tại Kaunas, Lithuania. Nên nhớ rằng khi đó Nhật là đồng minh Phát xít. Nhưng Sugihara là một người đàn ông giàu lòng nhân ái, và sẵn sàng bất tuân thượng lệnh để cứu giúp những người nghèo khó, hành động mà trong văn hóa Nhật Bản là một điều cấm kỵ.

Chính sách cấp thị thực của Nhật lúc đó cũng rất khắt khe, người tị nạn cần phải trải qua thủ tục nhập cảnh phức tạp và cần có đủ ngân quỹ. Hầu hết những người Do Thái đều không có đầy đủ các tiêu chí này. Mặc dù rất cố gắng xin được hỗ trợ từ cấp trên, nhưng Sugihara đành phải ngậm ngùi bó tay.

Từ ngày 18 tháng 7 đến 28 tháng 8 năm 1940, nhận thức được rằng những người xin cấp thị thực sẽ gặp nguy hiểm nếu họ còn ở lại, Sugihara bắt đầu cấp thị thực theo cách riêng của mình. Sau nhiều đêm suy nghĩ và bàn bạc với vợ, ông đã bỏ qua mệnh lệnh của thượng cấp để trao cho những người Do Thái một thị thực thời hạn mười ngày quá cảnh qua Nhật Bản.

Với vị trí thấp kém của mình cùng văn hóa của bộ máy quan liêu Dịch vụ Ngoại giao Nhật Bản, đây là một hành động bất thường thể hiện sự bất tuân. Ông còn chủ động liên hệ với các quan chức Liên Xô, những người đồng ý để cho những người Do Thái di chuyển qua đất nước mình thông qua Tuyến đường sắt xuyên Sibir với giá vé gấp năm lần giá vé tiêu chuẩn.

Nhà ngoại giao giàu lòng nhân ái kể từ khi bắt đầu kế hoạch, đã dành 18-20 giờ mỗi ngày để cấp thị thực cho người tỵ nạn. Một ngày làm việc ông cung cấp số lượng giấy thông hành tương đương với một tháng làm việc thông thường. Cho đến ngày 4/9 tức là khoảng 1 tuần sau đó, ông buộc phải rời khỏi nhiệm sở. Cho đến lúc này, hàng ngàn người Do Thái đã được ông cứu mạng, không chỉ họ, mà cả gia đình họ cũng đều đủ tư cách để bước lên chuyến tàu sang Nhật.

Theo nhiều nhân chứng, mặc dù không còn được làm việc tại nhiệm sở, Sugihara vẫn tiếp tục viết những tờ giấy thông hành tại khách sạn của mình. Trong những nỗ lực cuối cùng, vô số những tập giấy chỉ có dấu lãnh sự đã đóng khống được chuẩn bị vội vã. Sau khi lên tàu tại nhà ga Kaunas, ông ném những tờ thị thực ra khỏi cửa sổ xe lửa vào đám đông những người tỵ nạn đang tuyệt vọng, ngay cả khi xe lửa đã đóng cửa.
Khi chuẩn bị khởi hành, ông đã nói, “Xin hãy tha thứ cho tôi. Tôi không thể viết được nữa. Tôi mong mọi điều tốt đẹp nhất sẽ đến với các bạn.” Khi ông cúi đầu thật sâu trước mọi người đứng trước ông, ai đó đã kêu lên, “Sugihara. Chúng tôi sẽ không bao giờ quên ông. Tôi chắc chắn sẽ gặp lại ông!”

Sự cố gắng của Sugihara cuối cũng đã được đến đáp, trong một thời gian ngắn, ông đã cứu sống gần 6.000 người Do Thái. Những ngày tháng sau đó, Sugihara bị thuyên chuyển công tác nhiều lần, gia đình ông còn bị quân đội Liên Xô giam giữ trong 18 tháng và cuối cùng trở về Nhật với thông báo hủy tư cách Nhà ngoại giao vì “sự cố ở Lithuania”. Sugihara vật lộn với cuộc sống mưu sinh nuôi sống gia đình, và những nỗi đau liên tiếp kéo đến khi hai người con của ông lần lượt qua đời. Về sau này ông buộc phải sống một cuộc đời lặng lẽ ở Nga, xa gia đình và xa quê hương.

Mọi chuyện cứ thế lặng lẽ trôi qua cho đến 45 năm sau, những người tỵ nạn được ông cứu sống tụ lập tại quốc gia Do Thái của họ – Israel. Người ta đã nỗ lực đề nghị chính phủ nước này trao tặng cho Chiune Sugihara giải thưởng “Người Ngoại Quốc Công Chính” vì sự dũng cảm và hành động trượng nghĩa mà ông đã làm. Tuy nhiên lúc này Sugihara đã quá yếu để tới Israel, nên vợ ông và con trai út Nobuki chấp nhận thay mặt cha mình nhận vinh dự này. Sugihara và con cháu của ông đã được trao quốc tịch Israel vĩnh viễn.

Sugihara đã qua đời vào một năm sau khi được trao danh hiệu. Ngày 31/7/1986 một đoàn ngoại giao Do Thái viếng thăm tang lễ của vị ân nhân dân tộc mình, bao gồm cả đại sứ Israel tại Nhật Bản. Đến lúc này hàng xóm của gia đình mới biết câu chuyện
thực sự của Sugihara. Một người đàn ông đánh đổi sự nghiệp đang thăng tiến để lặng lẽ cứu sống hàng ngàn sinh mạng đáng thương. Khi được phỏng vấn lý do cấp thị thực cho người Do Thái, Nhà ngoại giao người Nhật từng giải thích rằng những người tị nạn là con người, và rằng họ chỉ đơn giản cần giúp đỡ

https://vi.wikipedia.org/wiki/Sugihara_Chiune